Interview met Bob Pruiksma

Hij is al 26 jaar wiskundedocent en heeft een ruime 1300 wiskunde video’s op zijn website en Youtube-kanaal staan. Wij vroegen aan Bob Pruiksma of hij zijn schat aan ervaring met onze community zou willen delen. Hieronder een selectie uit alle mooie verhalen en anekdotes die hij met ons deelde. Waarvoor veel dank, Bob!

Waarom ben je wiskundedocent geworden?

Dat is wel een mooi verhaal. Ik kom namelijk uit een familie met veel leraren en wou natuurlijk niet ook een docent worden en heb daarom eerst technische bedrijfskunde gestudeerd. Dat is heel leerzaam geweest om door industriële productiebedrijven en fabrieken te lopen bijvoorbeeld. Maar daar wilde ik toch echt niet werken. Wat ik wel leuk vond en ook goed in was, dat was wanneer er een productpresentatie gehouden moest worden. Dus toen heb ik toch maar een lerarenopleiding gedaan.

Overigens ben ik zelf in havo-4 op wiskunde blijven zitten. Een docent zei tegen mij dat ik in de goot zou belanden als ik door zou gaan met het volgen van wiskunde. Toen ik er de tweede keer in havo-4 wat voor ben gaan doen, ging het mij allemaal eigenlijk heel goed af en ben ik uiteindelijk met achten en negens voor wiskunde A en B geslaagd voor mijn vwo-diploma.

Wanneer en waarom ben je begonnen met het Youtube-kanaal?

Het begint eigenlijk bij het vak wiskunde D wat niet vaak wordt gekozen. Maar we horen juist wel vaak van oud-leerlingen dat ze hier tijdens hun vervolgstudie heel veel profijt van hebben. Daarom zochten wij naar een oplossing om dit vak aan te kunnen blijven bieden. We zijn destijds met een school in Breukelen gaan samenwerken met lessen op afstand. In Breukelen zat dan een klas in een lokaal terwijl ze mijn les (in een lokaal in Sneek) live volgden. Door je les héél goed in te delen en als een soort regisseur of eigenlijk voorzitter te werk te gaan werkte dat hartstikke goed.

Het nadeel was echter dat Breukelen qua vakantiespreiding in een andere regio ligt, dat de jaarprogramma’s niet op elkaar aansloten en we daardoor soms vier weken de leerlingen niet zagen.

Toen zijn we in Sneek begonnen met het geven van Wiskunde D aan combinatiegroepen. Bijvoorbeeld met leerlingen uit vwo-4, 5 en 6 tegelijkertijd in één lokaal. Daarvoor moest ik mijn lessen compleet anders gaan inrichten en heb ik het concept “flipping the classroom” toegepast. Dat wat ik normaal aan instructie zou geven in de les doe ik nu in filmpjes. Zo is de instructie het huiswerk geworden en maken leerlingen de opgaven in de klas.

Zou je misschien kunnen delen hoe je die filmpjes maakt?

Ja, tuurlijk! Dat is echt een super leuke uitdaging om dit didactisch aan te pakken als wiskundedocent. Want het ultieme doel is natuurlijk dat een leerling het filmpje kijkt en zoiets heeft van: “yes, dit snap ik!”.

Vanwege keuzes in de lessentabel op de school waar ik werk, moest ik zoeken naar beschikbaar instructiemateriaal. De filmpjes van Menno Lagerwey (Math with Menno) en Marcel Eggen (wiskundefilmpjes.nl) zijn mijn redding geweest. Menno en Marcel hebben echt een eigen stijl en leerlingen hebben een voorkeur voor een van beiden. Beiden maken uitstekende filmpjes, maar met hun werkwijze beperken ze mijns inziens zichzelf wel in presentatiemogelijkheden. Vandaar dat ik probeer om op een iPad, met behulp van het programma Doceri, het beste van beide collega’s samen te voegen tot een eigen product.

Het maken van de filmpjes is bijzonder leuk en ik merk dat leerlingen uit heel Nederland er baat bij hebben. Nadat ik de filmpjes voor wiskunde D af had, ben ik doorgegaan met filmpjes voor alle wiskundevakken voor havo en vwo.

Sinds vorig jaar heb ik ook een leerling met een auditieve beperking. Daarom probeer ik de filmpjes zo te maken, dat mensen met een auditieve beperking het zo goed mogelijk kunnen volgen.

Ten slotte, heb je misschien nog een mooie anekdote?

Een anekdote die ik vaak vertel aan mijn leerlingen voor het maken van hun profielkeuze heeft te maken met mijn eigen ervaring dat een docent mij heeft afgeraden wiskunde te kiezen. Dat is eigenlijk ook wel een goede anekdote voor collega-docenten.

Leraren geven voor de profielkeuze een prognose die vertelt of ze het zien zitten dat jij een bepaald vak kiest. Dat gebeurt vaak met een +, een -, of een +/-. Dit gebeurde ook al toen ik zelf in havo-3 zat. Op een lijst had ik aangegeven welke vakken ik zou kiezen voor havo-4 en kreeg ik twee weken later terug. Achter elk vak stond een +, behalve achter wiskunde. Daar stond een dubbele min. Toen bleek dat ik het toch zou gaan kiezen, heeft de decaan nog contact gezocht met mijn ouders voor een laatste waarschuwing en zei: “Het komt niet zo vaak voor dat deze docent een negatief advies geeft”. Dus… trek je conclusie. Zes jaar later werd ik vakcollega van deze docent.

Dit heeft mij twee dingen geleerd. De indruk die je van een leerling hebt is een momentopname en houd er rekening mee dat je er faliekant naast kan zitten. Wees daarom altijd voorzichtig met een oordeel over een leerling. Zeg dus nooit over een leerling: “Dat wordt helemaal niets”.

Twee jaar geleden kreeg ik een kaart van een oud-leerling die tien jaar eerder examen had gedaan. Daar stond op: “Graag wil ik u toch nog even vertellen dat ik er heel veel aan heb gehad dat u snapte waarom ik het niet snapte.”

Daar kan geen eindejaarsbonus tegenop!